GroenLinks Leeuwarden ziet brood in basisinkomen

palgroenlinks

palgroenlinksPAL GroenLinks is voor een basisinkomen voor iedereen. Zij zullen dan ook binnen drie maanden met een initiatiefvoorstel komen voor een experiment met basisinkomen in één van de Leeuwarder wijken of dorpen.

Opvallend nieuws uit Zwitserland. Daar wordt een referendum uitgeschreven over de invoering van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor alle burgers. Een initiatiefgroep is er in geslaagd de benodigde 100.000 handtekeningen hiervoor te verzamelen. En dan komt er in Zwitserland een referendum.

Zwitserland. Het land waar men bekend is met volksbestuur middels referenda. Niet een land dat bekend staat om een communistisch verleden, of een overdreven socialistisch gedachtegoed.

Maar toch zijn er kennelijk overal in Europa steeds meer mensen die beseffen dat een onvoorwaardelijk basisinkomen ondernemerschap en vrijheid van de burger stimuleert. En ruimte geeft aan de ondernemende mens het eigen leven in te richten zoals zij dat willen. En dat levert een heleboel op. Ook gewoon reële economische groei.

Wij plaatsen dit in het kader van de Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Culturele Hoofdstad is in de eerste plaats een sociaal economisch project. Vandaar.

Daarnaast zien wij een dergelijk experiment in het licht van de nieuwe motiverende overheid. Een overheid die zich naar de tijdgeest transformeert naar een autoriteit die de burger bedient, stimuleert en motiveert. En hierin een betere balans zoekt met de altijd aanwezige handhavingstaak.

Wij dagen andere partijen uit om mee te doen. Niet alleen onze socialistische geestverwanten, maar vooral ook onze liberale broeders. Wanneer een liberaal ondernemend land als Zwitserland al dreigt met het invoeren van een basisinkomen, zou de plaatselijke VVD zijn hand niet om hoeven om te draaien voor een experimentje in een vaderlands provinciestadje.

Maar partijen hebben uiteraard het goed recht om dit even af te wachten. Wij gaan verder. Onvoorwaardelijke bestaanszekerheid geeft energie aan burgers.

Door:  Jan Atze Nicolai

Bron: http://palgroenlinks.nl/nieuws/leden-column/archief/2014/11/artikel/het-basisinkomen-komt-er-aan/

Het bericht GroenLinks Leeuwarden ziet brood in basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Basisinkomen, toekomstige oplossing of merknaam voor het precariaat?

parijs-defeyt

parijs-defeytSinds 30 jaar pleiten Philippe Van Parijs et Philippe Defeyt voor het Onvoorwaardelijk Basisinkomen.
En stilletjesaan vindt dit idee z’n weg.

Toekomstoplossing voor de ene, utopie voor de andere en vandaag zelfs “label de précarité” “merknaam voor het precariaat” volgens de tegenstanders. Maar het idee laat intussen niemand meer onverschillig. Integendeel, er is al enige tijd meer en meer een groeiende interesse voor het idee. Gisterenavond bijvoorbeeld waren de economen Philippe Defeyt en Philippe Van Parijs, de voorlopers van dit concept, uitgenodigd door de ULB (Université Libre de Bruxelles) om in debat te gaan met de voorzitster van de studiedienst van de FGTB (nvCh: in Vlaanderen de ABVV- beiden vakbonden met linkse inslag) Estelle Ceulemans, en de socioloog Mateo Alaluf, ( nvCh: professor emeritus van de l’ULB), die het Onvoorwaardelijk Basisinkomen in feite zien als een “aanslag” op de sociale zekerheid en waarschuwen voor de nefaste gevolgen ervan zoals het “institutionaliseren van het precariaat.”
We hebben vooraf Philippe Defeyt en Philippe Van Parijs uitgenodigd voor een gesprek (hun gemeenschappelijke werk is nog bekroond geweest met de prijs van de Koning Boudewijn Stichting, net 30 jaar geleden) (nvCH: Met het hen toegekende fonds heeft Philippe van Parijs BIEN opgericht: Basic Income European Network, dat later uitgroeide tot het Basic Income Earth Network)

Maar laat ons eerst beginnen met een verduidelijking: het Onvoorwaardelijk Basisinkomen, wat is dat?
Philippe Van Parijs (Ph. V. P.) Het is een inkomen dat onvoorwaardelijk wordt toegekend aan elk volwassen lid van de maatschappij. Met “Onvoorwaardelijk” bedoelen we drie dingen die tegelijkertijd ook anders zijn ten opzichte van de sociale bijstand zoals we die vandaag kennen.
Ten eerste, het is strikt individueel; op die wijze ben je vrij te kiezen of je al dan niet alleen of samen wil gaan wonen met iemand, want in tegenstelling tot de sociale bijstand nu, verlies je het OBi niet en ook het bedrag ervan zal niet verminderen.
Ten tweede , het OBi staat los van eender welk ander inkomen: de rijken krijgen het net als de armen, mits aanpassingen die ervoor zullen zorgen dat vooral de armen er beter van worden.
En ten derde, het OBi is onvoorwaardelijk dus niet onderworpen aan bvb het zich beschikbaar houden voor de arbeidsmarkt.

Dit basisinkomen , zal het andere sociale tussenkomsten doen verdwijnen?
Ph. V. P. Hier zitten we met een heel gamma van mogelijke voorstellen. Neem het Zwitsers voorstel waarin een heel hoog bedrag wordt voorgesteld, er is sprake van 2500 Zwitserse Franken (nvdr zowat 2100 euro): voorstanders bij ons zeggen ook dat het bedrag meteen hoog genoeg moet zijn net zoals in het Zwitsers voorstel dat aan een referendum zal onderworpen zijn, maar zij zeggen ook dat andere bijstands en sociale zekerheid dispositieven moeten verdwijnen. Er zijn nog andere voorstellen: meer bescheiden, die eerder een basisinkomen sokkel willen toevoegen aan de inkomens inbegrepen aan de tussenkomsten van de sociale zekerheid.

Maar voor u, waar ligt de lat?
Philippe Defeyt (Ph. D.) Ik ben eerder voorstander van een Onvoorwaardelijk Basisinkomen dat samengaat met sociale zekerheid en sociale bijstand. (nvCH: Philippe Defeyt is niet alleen econoom maar ook voorzitter van het OCMW in Namen Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) Als ik vandaag zie welke de aspiraties zijn in onze maatschappij, de sociologische veranderingen die er gaande zijn, de evoluties met betrekking wat de mensen verwachten van hun activiteiten, dan zie ik het Onvoorwaardelijk Basisinkomen eerder als een subsidie, een ondersteuning voor de autonomie van de mensen, en daarmee bedoel ik autonomie in hun keuzes: in termen van samenwonen, en ook om vrij te kunnen kiezen welke activiteiten ze al dan niet willen doen. Ongelooflijk veel mensen willen vandaag echt iets anders gaan doen, dan dat waarmee ze vandaag bezig zijn. Maar vandaag is het uitermate moeilijk om zelf te kunnen, te mogen kiezen. Het Onvoorwaardelijk Basisinkomen is dus voor mij een subsidie voor sociale vernieuwing.

Hebt u een idee over een bedrag?
Ph. D. Voor mij zou een bedrag van 500 tot 600 euros al een enorme vooruitgang zijn. Dat is vandaag zo ongeveer een derde van een gemiddeld inkomen.
En dit betekent een derde meer in vrije tijd. En dat betekent ook dat er heel wat andere activiteiten (dan die op de arbeidsmarkt) zich kunnen ontwikkelen in de maatschappij en die onder geen enkele noemer vallen om aanspraak te kunnen maken op één of andere subsidie waarvoor je moet gaan aankloppen bij die of gene gemeenteraadslid of minister.
(nvCH: Philippe Defeyt bedoelt hiermee niet dat hij pro subsidies is, hij is integendeel gekant tegen subsidies, maar hij gebruikt hier het woord subsidie om uit te leggen dat het OBi een “subsidie” of ondersteuning is voor alle activiteiten die zich niet inschrijven in de klassieke arbeidsmarkt.)

500 euros voor iedereen, bevoordeelt dat niet diegenen die in feite al goed verdienen?
Ph. V. P. Dat is een echt hardnekkig en fundamenteel misverstand ivm het Onvoorwaardelijk Basisinkomen. Natuurlijk zal dit OBi ook gefinancierd moeten worden en een groot deel van de financiering moet dan voortkomen uit een hervormde persoonsbelasting, wat betekent dat fiscale voordeeltjes zoals we dat vandaag kennen, zelfs voor de super rijken, streng moeten aangepakt worden.
Mensen zoals ik, die als professor aan de universiteit best een groot inkomen hebben, worden niet eens belast op de eerste belastingschijf …
Afhankelijk van de hoogte van het basisinkomen, moet er en aanvullend bedrag komen , ofwel via andere vormen van belastingen, ofwel door een lichte aanpassing op de persoonsbelasting.
Maar wat we vooral moeten begrijpen is dat het Onvoorwaardelijk Basisinkomen, ook voor de rijken, het voor de rijken niet beter zal maken, maar dat het vooral een wereld van verschil zal betekenen voor mensen met een onzeker inkomen, of een zwak inkomen die met het OBi voortaan kunnen terugvallen op deze inkomensokkel en zich dus veiliger gaan voelen in onzekere periodes.
In sommige gevallen zal de situatie er vooral op vooruit gaan, maar het gaat hem om de mogelijkheden vrije keuzes te kunnen maken in je leven.

Hoe wordt uw voorstel ontvangen, vooral sinds u het hebt bedacht?
Ph V. P. Wel, we werden vooral lang bekeken als twee knettergekken, maar vandaag groeit de interesse, en die overstijgt zelfs de grenzen van België.

Vanwaar die plotse interesse volgens u?
Ph. V. P. 30 jaar geleden was de algemene stelling: hoe meer economische groei, hoe minder werkloosheid.
En deze economische groei moest aangezwengeld worden door alsmaar hogere productiviteit. Onze intuïtie zegt ons dat de oplossing voor werkloosheid niet zit in de helse koers naar een alsmaar grotere economische groei.
En dat was allemaal nog lang voor we het hadden over klimaatsverandering, over degrowth (onthaasting).
Vandaag is er een soort clic…heel wat mensen vinden dat het niet meer zo verder kan….dat er alternatieven moeten aangereikt worden. Het Onvoorwaardelijk Basisinkomen is er één van.
Ph. D. Wat we vroeger al vaststelden is vandaag gewoon duidelijker geworden. Jongeren zijn daarin de echte voorvechters. Vooral die jongeren die op de leeftijd gekomen zijn waarin ze zich vol in het leven willen gooien. Vandaag botsen ze constant op een systeem waarin ze zelf geen enkele plaats meer hebben. En dan wil ik nog eens kort terugkomen op “de inhoud van arbeid”. Ik denk dat ook hier de motor van de verandering zit: de weinig interessante inhoud van de arbeid die we vandaag meestal verrichten en die vroeger nog beschermd werd door de sociale zekerheid maar minder en minder vandaag en in de toekomst, zal de aanleiding zijn om het anders te gaan doen.

En de politiek, krijgt u gehoor?
Ph. D. Om eerlijk te zijn, dit idee komt niet eens ter sprake. Het is een voorstel dat stoort, vooral diegenen ongemakkleijk maakt die niet uit hun traditionele denkkader durven te stappen of het moeilijk kunnen plaatsen.
Een bepaalde linkse partij verwijt u dat u de sociale zekerheid wil aantasten….
Ph D. Ach, ze vinden gewoon toch alles wat niet in hun plaatje past als een aantasting. Daarvoor hebben ze het OBi niet eens nodig. De uitdaging vandaag is: hoe kunnen we een soort van bescherming en sociale innovatie laten verweven in de mazen van het huidige systeem.

WILLIAM BOURTON

Bron: http://www.lesoir.be/722391/article/debats/2014-12-02/l-allocation-universelle-solution-d-avenir-ou-label-precarite

Vertaling: Christina Lambrecht

Het bericht Basisinkomen, toekomstige oplossing of merknaam voor het precariaat? verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Verslag Expertsessie MIESlab, tijdens Let’s Gro – Groningen

expertmeeting

miesExpertmeeting

21 november 2014 bogen ruim dertig “experts in het experimenteren” zich met ons over de vraag hoe je een experiment met een onvoorwaardelijk basisinkomen zou kunnen inrichten. Immers, voor- en tegenstanders baseren hun standpunt vooral op wat ze geloven dat er gaat gebeuren, dus we hebben bewijs nodig om verder te komen in het debat.

Energieke gesprekken

Wat vooral opviel tijdens de dag was de enorme energie die vrijkomt als je dertig slimme mensen, die het niet per se heel erg met elkaar eens zijn maar wel bereid zijn constructief te denken, loslaat op dit onderwerp. Het was in ieder geval genoeg energie om de temperatuur in het pand van woningbouwvereniging Nijestee, waar we te gast waren, een graad of vijf te laten stijgen. Deze energie en de relaties die gelegd en versterkt zijn, zijn alvast een belangrijke opbrengst van de dag.

Pekela

Heeft het inhoudelijk wat opgeleverd? We denken dat we een flinke stap verder zijn gekomen. We hebben vastgesteld dat een “full scale” experiment, waarbij in een hele gemeente een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen wordt ingevoerd, in principe uitvoerbaar is, maar dat er wetgeving voor nodig is en dat het vrij kostbaar is. Voor een gemeente als Pekela, dat als rekenvoorbeeld diende, kom je al snel op tientallen miljoenen euro’s. Zo’n experiment kan op termijn relevant worden, maar is geen logische eerste stap, denken we.

Bijstand

Het grootste deel van de denkkracht ging vrijdag zitten in experimenten met een basisinkomen in plaats van de bijstand. Een experiment onder bijstandsgerechtigden (in plaats van alle inwoners van een gebied) heeft twee grote voordelen. In de eerste plaats is het vele malen goedkoper – je wisselt immers de ene uitgave in voor de andere. En in de tweede plaats zijn de uitkomsten, ongeacht hoe de discussie over een basisinkomen verder verloopt, direct van waarde voor gemeenten in verband met de uitvoering van de participatiewet. Deelnemers aan een dergelijke pilot (bijstandsgerechtigden dus) zouden er in principe niet op achteruit gaan.

Private financiering

Maar ook voor zo’n experiment zal een wettelijk kader moeten worden geboden. Komt dat er niet, dan zou je aan private financiering en uitvoering kunnen denken: deelnemers aan het experiment zeggen hun bijstandsuitkering op in ruil voor een toelage van een wijkontwikkelingsmaatschappij waarin bijvoorbeeld ook zorgverzekeraars participeren. Wat ons betreft een ruw idee dat verdere uitwerking verdient.

expertmeeting
Experts aan tafel, derde van links Adriaan Planken, voorzitter VBi

Krachten bundelen

Hoe nu verder? Vanuit drie gemeenten, namelijk Enschede, Tilburg en Groningen, waren deelnemers aanwezig die verder willen werken aan een experiment met basisinkomen in plaats van bijstand, en die hebben afgesproken de voorbereidingen te coördineren. De Vereniging Basisinkomen heeft inmiddels een Commissie van Aanbeveling ingesteld om het pleidooi voor een experiment kracht bij te zetten. Wij zelf richten ons voorlopig op Groningen, om te beginnen in een samenwerkingsproject met het Grand Theatre en theatermaakster Hanna van Mourik Broekman die de discussie in een wat breder kader plaatst.

 

Bron: http://mieslab.nl/onderzoek-basisinkomen/

Het bericht Verslag Expertsessie MIESlab, tijdens Let’s Gro – Groningen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Het basisinkomen keert hardnekking terug in de politiek

Welk algemene patroon is er zichtbaar in deze geschiedenis? Het basisinkomen is een hardnekkig idee dat met een vast ritme terug lijkt te keren in de politiek. Loek Groot en Robert van der Veen zien een verband met werkloosheid. Zij zien pieken in aandacht in 1985 (rond het WRR-rapport) en in 1995 (na de uitlatingen […]

The post Het basisinkomen keert hardnekking terug in de politiek appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

Podcast van de Vrije Tribune over Basisinkomen

20141124_podcast_affiche_400x566

20141124_podcast_affiche_400x566Podcast van de Vrije Tribune op 24 november 2014. Sjors ontvangt Bart en Adriaan in de uitzending. Het onderwerp is; Arbeid en basisinkomen

Luister hier: http://vrijetribune.nl/2014/11/podcast-vrije-tribune-arbeid-en-basisinkomen/

Met gebruik van diverse bronnen:
Basisinkomen, kritiek en repliek – Wat is een Basisinkomen? – Bestaat het basisinkomen al? – Waarom we iedereen gratis geld moeten geven – Revenu de Base – De onwenselijkheid van de vlaktaks en het basisinkomen – Over het Rijnlandmodel – Gratis Geld, documentaire v/d VPRO – India’s Experiment in Basic Income Grants – Cash TransferIndia 002

Het bericht Podcast van de Vrije Tribune over Basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

De geschiedenis van het basisinkomen

Het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen heeft drie historische wortels: ideeën voor een minimuminkomen verschenen voor de eerste maal aan het begin van de 16e eeuw; aan het einde van de 18e eeuw kwamen ideeën op over een onvoorwaardelijke, eenmalige schenking; de combinatie van beide concepten leidde rond het midden van de 19e eeuw voor […]

The post De geschiedenis van het basisinkomen appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

“Call for papers” voor conferentie over Basisinkomen in Maribor, Slovenië

Het nieuwe Europese netwerk voor een onvoorwaardelijk basisinkomen (UBIE – Unconditional Basic Income Europe) organiseert een reeks conferenties. De eerste oproep voor deelname begonnen. Bijdragen voor de eerste conferentie op 119 en 20 maart 2015 in Maribor, Slovenië met de titel “Onvoorwaardelijk Basisinkomen als een reactie op de sociale ongelijkheid in Europa” zijn van harte […]

The post “Call for papers” voor conferentie over Basisinkomen in Maribor, Slovenië appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

Commissie van aanbeveling onderzoek Basisinkomen ingesteld

Sinds begin dit jaar zijn “we” bezig met het vormen van een commissie van aanbeveling, respectievelijk adviesraad met behulp waarvan wij hopen meer kans te maken op politiek draagvlak voor het doen van experimenten met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen. Dit streven heeft vrijdag 21 november 2014 een enorme stimulans gekregen. Tijdens het toekomstfestival Let’s Gro in Groningen vond op […]

The post Commissie van aanbeveling onderzoek Basisinkomen ingesteld appeared first on Nederlandstalig Netwerk Basisinkomen.

De ECB zou geld moeten uitdelen: € 5000 voor iedereen!

ecb

ecbDat klinkt fantastisch: Twee gerenommeerde economen[1] bepleiten dat de ECB geld moet geven aan de burgerij of schulden moet kwijtschelden. Ze hopen dat de economie daardoor wordt versterkt.

Dat zou een leuke verrassing zijn: Stel je voor dat je op het volgende bankafschrift een bijschrijving van de Europese Centrale Bank zou vinden ten bedrage van € 5.000. Ieder huishouden in de eurozone zou deze meevaller ontvangen of schulden worden kwijtgescholden ter grootte van dat bedrag. Wat klinkt als een onwerkelijke droom, is economisch lang niet zo’n slecht idee.
Met deze geschenkactie zou de centrale bank twee vliegen in één klap slaan: De economische recessie in Europa en de afgenomen koopkracht van de consumenten. In plaats van het geld uit te geven, zetten de mensen het op een spaarrekening. Aankopen stellen zij liever uit. Maar deze afwachtende houding schaadt het Europese bedrijfsleven. Een auto kopen? Liever nog niet. Eindelijk een nieuwe wasmachine aanschaffen? Liever even wachten. Met de schenking van de ECB zouden dergelijke aankopen wel zijn gedaan. Dat zou de economie stimuleren, aldus de “Koerier”.

De fouten van de ECB
En het voorstel heeft nog een tweede effect: De deflatie zou worden afgeremd. Want als er weer meer aankopen worden gedaan stijgen ook de prijzen. Ook dat steunt de economie.
Het is een idee van de Amerikaanse professor in de economie Mark Blyth van de Brown University en de beroemde management consultant Daniel Stelter, die eerder werkzaam was bij de Boston Consulting Group. Blyth is van mening dat de ECB 2 tot 5% van het bbp (bruto binnenlands product) onder de burgers zou moeten verdelen, oftewel € 3600 per persoon. “Ja, of 5000 €, dat maakt niet uit. Het zou altijd nog efficiënter zijn dan wat de ECB nu doet,” zegt Blyth in de Koerier. “Dat is namelijk de vreemdste manier om de problemen op te lossen.”
Beiden bekritiseren fel het monetaire beleid dat de ECB voert: Geld besteden om goedkope leningen aan te bieden levert niets op. Buitendien zouden ondernemingen tegenwoordig grote investeringen moeten mijden. En anderzijds zouden mensen momenteel, door het gevaar hun baan te verliezen, geen krediet moeten nemen omdat dat een blok aan het been kan worden.

Niet te vroeg lachen
Voor de ECB is een dergelijke stap nu echter nauwelijks denkbaar. Het economisch effect van rechtstreeks geld onder de burgerij verdelen zou ook snel in rook kunnen opgaan. Tot nog toe belandt het geld vrijwel rentevrij bij de banken, die het vervolgens als krediet moeten doorgeven. Maar het goedkope geld helpt niet omdat het niet bij de ondernemingen aankomt. In plaats van meer kredieten te verstrekken potten de banken het geld op.

  • Auteur Katharina Grimm
    http://www.stern.de/wirtschaft/geld/oekonomen-fordern-5000-euro-fuer-alle-2153608.html
  • Vrije vertaling: Joop Böhm
  • Commentaar:
    Dezelfde effecten kunnen ook bereikt worden met een Onvoorwaardelijk Basisinkomen. Dan echter is het effect duurzaam. Bovendien heeft invoering van een OBi nog een groot aantal voordelen die bij een eenmalige schenking ontbreken. Het wordt hoog tijd dat de verantwoordelijke overheden de juiste beslissingen gaan nemen.

[1]

Het bericht De ECB zou geld moeten uitdelen: € 5000 voor iedereen! verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.

Drie misverstanden opgehelderd over basisinkomen

ubi-not-left-not-right-forward

ubi-not-left-not-right-forwardDe discussie over het basisinkomen woedt volop in Nederland. Van links tot rechts schuiven de vooroordelen over tafel.

Het basisinkomen is een maandelijks onvoorwaardelijk geldbedrag dat aan iedereen individueel wordt uitgekeerd, en is ten minste hoog genoeg om sober in je levensonderhoud te kunnen voorzien.

Helaas leiden discussies over het basisinkomen vaak tot verwarring als gevolg van een aantal misverstanden. Sjir Hoeijmakers, lid van verenigng Basisinkomenen indiener van de D66 motie over onderzoek naar basisinkomen[1], zal een poging doen drie van die misverstanden op te helderen.

  1. Ten eerste bestaat in sommige rechtse kringen het misverstand dat het basisinkomen een exclusief links idee is. Het basisinkomen heeft zeker supporters aan de linkerzijde van het politieke spectrum, maar heeft ook bij liberalen veel steun. Niet voor niets was het juist het D66-congres dat haar steun voor onderzoek naar het basisinkomen uitsprak. En oud-ministers Gerrit Zalm (Financiën, VVD) en Hans Wijers (Economische Zaken, D66) waren al fervente voorstanders.

Een basisinkomen verkleint de rol van de overheid, en versimpelt de sociale zekerheid. Burgers zijn volledig vrij om te bepalen wat zij met het ontvangen inkomen willen doen, en er hoeft geen controle meer plaats te vinden. Daarnaast zorgt een basisinkomen op zichzelf niet voor een grote netto herverdeling, zoals sommigen beweren. De meeste mensen betalen hun eigen basisinkomen via de belastingen direct weer terug. Bovendien is het basisinkomen een idee dat vertrouwt op de eigen kracht en motivatie van mensen. Het past dus bij uitstek ook binnen het liberale ideaal.

Linkse kringen

Het basisinkomen kost ons als samenleving als geheel niets

  1. Een tweede misverstand gaat precies de andere kant op, en komt vaker ter sprake in linkse kringen. Daar ziet men het basisinkomen soms als een rechts idee om de gehele sociale zekerheid terug te brengen tot één mager uitkerinkje. Er staat echter nergens geschreven dat een basisinkomen álle sociale voorzieningen zou moeten vervangen.

Natuurlijk, de bijstandsuitkering en AOW kunnen worden afgeschaft. Dat zal het systeem aanzienlijk versimpelen. Maar er is geen reden om bijvoorbeeld de WW in zijn geheel af te schaffen. Deze heeft een bijkomende functie: de zorg dat mensen niet al te ver terugvallen in inkomen wanneer ze hun baan verliezen. Het idee van een basisinkomen bepaalt daarom niet wat we met een regeling als de WW moeten doen.

  1. Het derde misverstand betreft de financiering van een basisinkomen. Het zou te duur zijn om iedereen van een fatsoenlijk basisinkomen te voorzien. Hier gaat men voorbij aan een belangrijk stuk economische theorie. Het basisinkomen is een zogenaamde ‘overdrachtsuitgave’ van de overheid. Dat betekent dat de maatregel ons als samenleving als geheel in directe zin niets kost. Het basisinkomen zorgt voor een herverdeling van geld over de samenleving, maar de samenleving in zijn geheel gaat er netto niet op achteruit. Dit betekent niet dat er geen transacties hoeven plaats te vinden om een basisinkomen te financieren. Er zullen natuurlijk extra belastingen geïnd moeten worden. Maar deze belastingen komen direct weer terug bij de belastingbetalers, in de vorm van een basisinkomen. En dus blijven we met zijn allen precies even rijk, indirecte positieve en negatieve effecten op de economie buiten beschouwing gelaten.

Wanneer we het basisinkomen willen invoeren, is het de kunst ons belasting- en sociale zekerheidssysteem zo te ontwerpen dat de financiële balans klopt. Dit is altijd mogelijk, omdat het basisinkomen een overdrachtsuitgave is.

Concluderend is het basisinkomen een idee dat zowel links als rechts op steun kan rekenen. Het basisinkomen kost ons als samenleving als geheel niets. Of zo’n basisinkomen wenselijk is, zal afhangen van de indirecte effecten die het teweegbrengt, de positieve en de negatieve. Er zullen experimenten nodig zijn om daarover enig uitsluitsel te kunnen geven.

[1] Sjir Hoeijmakers is econometrist en initiatiefnemer motie ‘Onderzoek naar de effecten van een basisinkomen’ bij D66
Dit stuk heeft hij ingezonden als opiniestuk in de volkskrant van 18 november 2014

Het bericht Drie misverstanden opgehelderd over basisinkomen verscheen eerst op Vereniging Basisinkomen.